شیوع این بیمار در جهان بطور متوسط 7 درصد است که این آمار به دلیل تغییرسبک زندگی ، کاهش تحرک و افزایش مصرف چربی ها ، پروتئین ها و شیرین کننده های مصنوعی رو به افزایش بوده با بالا رفتن سن، بیشتر می شود بطوریکه در سن بالای 30 سال شیوع آن بطور متوسط 10 تا 14 درصد برآورد می شود.

اشاره:

به گفته ی فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد یکی از شایعترین بیماری های متابولیک که باعث عوارض شدید روی اندام های مختلف مانند، کلیه ، چشم و اعصاب محیطی می شود دیابت است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ شیوع این بیمار در جهان بطور متوسط 7 درصد است که این آمار به دلیل تغییرسبک زندگی ، کاهش تحرک و افزایش مصرف چربی ها ، پروتئین ها و شیرین کننده های مصنوعی رو به افزایش بوده  با بالا رفتن سن، بیشتر می شود بطوریکه در سن بالای 30 سال شیوع آن بطور متوسط 10 تا 14 درصد برآورد می شود.

این بیماری متابولیکی به چند نوع تقسیم می شود؛ نوع اول به دلیل اختلال در تولید انسولین از سلول های بتا در لوزالمعده است و معمولا افراد زیر 20 تا 30 سال که عمدتا افراد لاغرتری هستند را مبتلاء می کند این نوع دیابت ممکن است از بدو تولد خود را نشان می دهد . امکان ایجاد عوارض در نوع یک دیابت بیشتر است بطوریکه  20 تا 25 درصد این بیماران به نارسایی کلیه مبتلاء شده و مبتلایان به آن  به دلیل عدم ترشح انسولین از ابتدای درمان نیازمند تزریق این هورمون برای کنترل قند خون خود هستند.

دیابت نوع دوم شایعترین دیابت است که در اغلب کشورها 90 درصد مبتلایان سن بالای 30 سال را شامل شده وبیشتر در افراد چاق و کم تحرک خود را نشان می دهد.

زمینه های ژنتیکی و فامیلی در هر دو نوع دیابت تأثیرگذار بوده و در نوع دوم این بیماری با توجه به اینکه در سن بالاتری بوجود می آید امکان همراه بودن آن با فشارخون که خود از عوامل خطر است بیشترمی باشد.

در ابتدای شیوع یا ادامه بیماری به دلیل عوارض کلیوی دیابت، بیمار دچار فشارخون می شود بطوریکه یک سوم بیماران بعد از 15 تا 20 سال درجاتی از اختلال عملکرد کلیه پیدا می کنند.

در نوع دوم دیابت به دلیل مقاومت بدن نسبت به انسولین در بافت ها و اختلال در حساسیت گیرنده هایی است که انسولین باید روی ان ها اثر کند. اغلب به دنبال این مشکل، اختلال در ترشح نیز بوجود می آید . این نوع دیابت ابتدا با داروهای خوراکی کنترل شده ولی بعد از ابتلاء به عوارض، درمان با استفاده از انسولین انجام می شود.

در نوع دوم با کنترل عوامل خطر، بخش زیادی از عوارض قابل کنترل است تحرک مناسب، ورزش، اصلاح سبک زندگی ،تغذیه مناسب کاهش مصرف مواد چربیهای اشباع شده، شیرینی جات، فست فودها کاهش مصرف گوشت قرمز و نمک ،استفاده از مواد غذایی طبیعی و سالم مثل میوه ها و سبزی جات فیبرها و مایعات در کنترل این بیماری بسیار مؤثر است.

دکتر صدراله محرابی با تأکید براینکه، دیابت بیماری خاموشی است و در اوایل علامت واضحی ندارد، افزود: ممکن است بیمار در ده سال اول ابتلاء اغلب گرفتاری کلیه ها ،چشم و اعصاب محیطی نداشته و عملا از بیماری خود بی اطلاع می باشد.

دفع آلبومین؛ اولین علامت گرفتاری کلیه ها در دیابت

وی، علائم دیابت مانند پرخوری، پرنوشی و پرادراری را از علائم غیر اختصاصی این بیماری نام برد و اضافه کرد:  این علائم  در افراد سالم هم دیده شده  یا به دلیل وجود سایر بیماری ها مانند اضطراب، افسردگی و اختلال عملکرد سایر اندام ها ایجاد می شود بنابراین  تشخیص دیابت با آزمایش قند خون صورت گرفته و تشخیص عوارض آن بر اساس معاینات دوره ای چشم، اعصاب محیطی و عملکرد کلیه ها انجام می شود.

وی با بیان اینکه، با انجام آزمایش مشخص می شود که علاوه بر وجود دیابت،کلیه ها نیز پروتئین دفع می کنند، اظهار کرد: اولین علامت گرفتاری کلیه ها در دیابت دفع آلبومین است که نوعی پروتئین بوده و اولین پروتئینی است که در دیابتی ها از سایر پروتئین ها مانند گلوبولین و گاماگلوبین زودتر دفع  می شود.

دکتر محرابی با اشاره به اینکه،عوارض کلیوی دیابت در یک سوم این بیماران ایجاد می شود ، ادامه داد: عوارض کلیوی دیابت به فاکتورهای متعدی بستگی دارد از جمله  با مدت زمانی که فرد به دیابت مبتلاء شده است بطوریکه در پنج سال اول ابتلاء بیماری در صورتی که قند خون خوب کنترل شده باشد ایجاد عوارض به حداقل می رسد یعنی بهتر است که قند خون تمام گروه های سنی  بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر حفظ شود.

وی، علت دفع آلبومن در دیابتی ها را گشاد شدن رگ های کلیه ها دانست و ابراز کرد: گشاد شدن این رگ ها  به دلیل حجم زیاد مایعاتی است که وارد کلیه می شوند و از آنجاییکه کلیه ها برای تصفیه آنها کار بیشتری انجام  می دهند، عروق آنها گشاد می شود.

وی گفت : اگر با گذشت زمان، بخصوص بعد از 15 سال یا با کنترل نامناسب دیابت  یا درگیر شدن با مشکلاتی مثل عفونت، فشار خون،چاقی، استعمال دخانیات، اختلالات افزایش یافته و زودتر به سمت نارسایی کلیه برود ، سایر پروتئین ها نیز دفع شده  و میزان دفع آلبومین در روز  به 300 میلی گرم در لیترمی رسد که در این شرایط اختلال عملکرد کلیه ها شروع می شود یعنی میزان دفع مواد زائد کاهش یافته، اوره و کراتینین خون که نشان دهنده اختلال عملکرد کلیه ها است درخون زیاد می شود که به این حالت نفروپاتی دیابتی گفته می شود.

فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، دفع پروتئین در ادرار را از علائم نفروپاتی اعلام کرد و افزود: اختلال عملکرد کلیه ها با افزایش اوره و کراتینین خون، خود را نشان می دهد و معمولا با این علائم بخصوص آن هایی که دیابت نوع 2 دارند  فشارخون هم افزایش می یابد که خود تشدید کننده عوارض و اختلالات دیابت است.

دکتر محرابی در پایان با تاکید بر اینکه، در تمام دنیا شایعترین علت نارسایی کلیه ها ابتلاء به دیابت و کنترل نامناسب آن است، اضافه کرد: رنین ماده ای است که در زمان تنگی عروق کلیه ها ترشح می شود این امر باعث ایجاد فشار خون کلیوی شده و در نهایت بالا رفتن فشار خون می شود که این عوامل فرد را مستعد نارسایی کلیه و در نهایت منجر به دیالیز و پیوند کلیه می کند.